Kaszrut dla niezaawansowanych
1 lipca 2008, 15:41Kaszrut to, w najprostszym tego słowa znaczeniu, zbiór zasad religijnego prawa żydowskiego dotyczących żywności. Jego rdzeń (konstrukcja słów w języku hebrajskim opiera się na rdzeniach spółgłoskowych) kaf-szin–resz oznacza "zgodny" i takie jest właściwe tłumaczenie słowa "koszerny". Koszerny, czyli zgodny z prawem żydowskim. Koszerne mogą być naczynia, koszerne może być ubranie, "koszerny" można nawet powiedzieć o człowieku, który żyje zgodnie z zasadami religii żydowskiej.
Najstarsze wykiełkowane nasienie
13 czerwca 2008, 10:03Choć nasiona palmy daktylowej znalezione w latach 60. w ruinach twierdzy Masada przez archeologów prof. Yigala Yadina mają ok. 2 tysięcy lat, jedno z nich wykiełkowało. Tym samym stało się najstarszym okazem, któremu się to udało. Wygląda więc na to, że gorący i suchy klimat doskonale zachowuje właściwości organizmów żywych (Science).
Chłód i głód mu niestraszne
5 czerwca 2008, 00:33Zespół badaczy z Penn State University doniósł o odkryciu niezwykle drobnych bakterii, które od stu dwudziestu tysięcy lat żyły na głębokości trzech kilometrów pod powierzchnią lodowca na Grenlandii. Jego niezwykłe zdolności do przeżycia w tak ekstremalnych warunkach mogą uczynić go ważnym obiektem badań nad mechanizmami adaptacyjnymi, którymi dysponują organizmy żywe.
Od choroby Parkinsona do nanomaszyn
31 maja 2008, 23:28Złogi białka, które powodują rozwój wielu chorób człowieka, mogą stać się ważnym materiałem do wykorzystania w nanotechnologii...
Pierwsza matka
29 maja 2008, 11:40W północno-zachodniej Australii odkryto skamielinę ryby pancernej (Placodermi) z idealnie zachowanym płodem i pępowiną. Rzeczony okaz uznano za najstarszą matkę świata, a moment pojawienia się żyworodności musiano przesunąć o 200 mln lat wstecz (Nature). Szacuje się, że ryba ma ok. 380 mln lat.
Dwa osobniki to też tłum
13 maja 2008, 09:44Zespół biologów z Uniwersytetu w Sydney, którego pracom przewodniczył dr Ashley Ward, postanowił się przyjrzeć statystykom kryjącym się za zbiorowym podejmowaniem decyzji. Naukowcy sprawdzają, czy zasady rządzące zachowaniem ryb dają się także odnieść do naszego gatunku. Jeśli tak, może udałoby się wyjaśnić, czemu ludzie wchodzą na jezdnię, widząc, że tak robią inni, nie sprawdziwszy uprzednio, jakie pali się światło...
Od przybytku głowa nie boli
13 maja 2008, 07:35Do wyjątków należą mikroorganizmy symbiotyczne względem egzotycznych ryb, zwanych pokolcami, należące do rodzaju Epulopiscium. Ich komórki mogą osiągać gigantyczną wręcz, jak na bakterie, wielkość około sześciuset mikrometrów (czyli ponad pół milimetra).
Nie taki diabeł straszny
1 maja 2008, 09:57Mają raczej złą opinię: niektóre powodują bóle głowy, podejrzewa się je o powodowanie ADHD, a nawet nowotworów. A mimo to wśród barwników spożywczych, bo o nich mowa, istnieją chlubne wyjątki - jak donoszą autorzy przeprowadzonego niedawno zaskakującego eksperymentu, niektóre z nich najprawdopodobniej chronią nas przed silnie rakotwórczymi toksynami.
Starożytna tablica wyjaśnia zagadkę astronomiczną
31 marca 2008, 13:15Geologów od dawna zastanawiało ukształtowanie terenu w pobliżu miejscowości Köfels w austriackich Alpach. Nie potrafili jednak udowodnić, że spadła tam asteroida. Alan Bond, dyrektor Reaction Engines, i Mark Hempsell, wykładowca astronautyki z Uniwersytetu w Bristolu, odcyfrowali ostatnio znaki pokrywające tajemniczy gliniany dysk, znaleziony 150 lat temu w ruinach pałacu królewskiego Niniwie przez wiktoriańskiego archeologa Austena Henry'ego Layarda.
Uwaga, delfiny: ograniczenie prędkości do 54!
28 marca 2008, 17:53Gil Iosilevskii i Danny Weihs, naukowcy z Instytutu Technologii Technion w Hajfie, określili największą dopuszczalną dla delfina prędkość. Płynąc blisko powierzchni wody, nie może on przekraczać 54 km/h, ponieważ wywołuje to ból. Z kolei tuńczyki nie mają już tego typu ograniczeń (Journal of the Royal Society Interface).
